Eğitimpedia Yazarı – Murat Moroğlu: Çocuklarda Problem Çözme Becerisini Geliştirmek

Eğitimpedia Yazarı – Murat Moroğlu: Çocuklarda Problem Çözme Becerisini Geliştirmek

Problem, yaşamdaki en korkunç sözcüklerden olabilir bazılarımız için. Sorun, yıkım, şimdi ağlayacağım, bir daha asla eskisi gibi olmayacak (neyse o) gibi birçok olumsuz düşünceyi beraberinde getirir bu durum. Kısmen öyledir de… Ama “problem durumlarına” salt bunları yüklemek biraz haksızlık olur diye düşünüyorum. Çoğumuz yaşamımızda hiçbir problemin olmamasını isteriz. Sorunsuz bir yaşam insan doğasına aykırıdır. Gerçekçi değildir. Kocaman da bir yalandır. Bu yalana küçük yaşlardan itibaren inandırılmaya çalışılıyoruz. Hem de en sevdiklerimiz tarafından; ailelerimiz ve öğretmenlerimiz…

Birçok yetişkin problemsiz bir yaşamın daha anlamlı olduğunu savunur ve çocuklara bunu anlatmaya çalışır. Ancak çocuklar için gerçek ve gerçekçi değildir bu durum. Çocuklar bunun farkındalardır ama yetişkinler söylediklerinin ne kadar saçma ve anlamsız olduğunun farkında değillerdir. Yetişkinler bu çatışmayı fark etmedikleri için büyütmeye çalıştıkları çocuklar da bir süre sonra kendileri gibi bir yetişkin oluyor ve bu defa da onlar yine aynı şekilde yani aynı yalanla yeni kişilikler oluşturmaya çalışıyorlar ve bu bir süre sonra bir kısır döngü oluşturuyor. Sonunda da problem durumundan korkan, problem durumlarının oluşmaması için çok fazla çaba sarf eden bireyler oluşmaya başlıyor. Eğer “problem” e farklı bakabilirsek sanırım yaşama da farklı bakabiliriz. Peki, problemlere nasıl farklı bakabiliriz?

Problemi, bireyi geliştiren bir şey olarak algılamaktan başlayabiliriz. Birey için, içinde sorun, istenmeyen şeyler vardır, problemlerin. Bu istenmeyen şeyleri (neyse artık) çözmeye çalışmak, olumsuz durumu olumluya çevirmek bir süreç işidir. Bu süreçte bireyler bazı farkındalıklar geliştirir, farkında olarak ya da olmadan. Örneğin, problemi saptamak… Yani problem “ne” demek… Yani problemin adını koymak…

Bu yazılan üç noktalı üç cümle küçük yaştaki bireyler için önemli gelişimlerdir yaşamlarına dair. Saptanan problemi çözme yolları ikinci adım olarak bireyin karşısına çıkıyor. Nasıl çözebilirim? Hangi yolla? Bu soruyu kendisine soran birey (bulur ya da bulamaz) farklı bakış açılarını arıyor oluyor. Kendisini bu yönde geliştiriyor. Çünkü bakış açısı geliştirmek için deneyim yani yaşantı şarttır.

Salt kişisel gelişim kitapları okuyarak bakış açısı geliştirmek gerçekçi değildir. Asıl öğrenme olan “yaparak-yaşayarak” sürecinin işletilmesi gerekiyor. Kısacası çocukları problemlerle baş başa bırakarak onların, problem durumunu anlamasını, tanımlamasını, içinde bulunduğu duruma karşı bakış açısı geliştirmesini ve neden-sonuç ilişkisi ile de bu problem durumunu çözmesini sağlayacak ortamlar hazırlanmalıdır. Bu ortamları da sadece okulda değil evde, sokakta, parkta yani çocuğun olabileceği her ortamda yapılandırabiliriz. Çocuk istediğinde yardım ederek, onunla işbirliği içerisinde olarak problem çözme sürecinin bir elemanı olunabilir.

Söylemek istediğim şey şu – bunu yaklaşık altı yıllık baba rolümle de söylüyorum; çocuklarımızın problemlerle karşılaşmasından yetişkin olarak korkmamalıyız. Yetişkinler olarak bizler problem algımızı değiştirmedikçe, çocuklarımızın önce kendilerine yönelik daha sonra yaşama yönelik farkındalıklarını arttıramayız. Bunun bir yolunun da “problemlerden” geçtiğini unutmayalım.

Problem durumlarına yönelik olumsuz algımızı değiştirmek için size bir çocuk kitabı tavsiye edebilirim. Anlayacağınız bir dille ve sadelikte yazılan kitabın çizimleri de harika. Şu ana kadar (Eylül, 2018) yazılan (çünkü devamı gelecek gibi) üçlemenin, ikinci kitabı; Bir Problemle Ne Yaparsın? Bu kitap her yaştan bireyin problemle karşılaştığı andaki duygu ve düşüncelerini ele alıyor. Kitabı okuyunca kendinizin de bu duygulara yakın şeyler yaşadığınızı ve hissettiğinizi düşüneceksiniz. İyi bir sorgulama olabilir, kendinizle. Problemle karşılaştığında bu durumdan hoşlanmayan bir çocuğun zamanla probleme alışması, problemi anlaması ve zararsız görerek problemin kendi yaşantısına nasıl zenginlikler katacağını hissetmesiyle son bulan öykü, yetişkinler olarak sizleri de etkileyecektir.

“Belki de problemimi olduğundan daha büyük ve korkunç hale getiren bendim. Sonuçta problemim gerçekten de beni yutmamış ya da bana saldırmamıştı. Problemimle yüzleşmem gerektiğini fark ettim.”

Kitaptan örnek cümleler yazmak istedim, çünkü bunlar yetişkinler olarak hala yaşantımızda olan durumlar. Nitelikli çocuk edebiyatı kitaplarını bu yüzden seviyorum, çocuğu yaşama hazırlarken yetişkinin de kendisini sorgulamasına olanak sağlıyor.

Murat Moroğlu

Yaratıcı Drama Eğitmeni

@murat.moroğlu

Sosyal Medyada Paylaşın:

BİRDE BUNLARA BAKIN

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

  • ÇOK OKUNAN
  • YENİ
  • YORUM
error: