Anne sütü ilk altı ay tek başına bebek için yeterlidir; ancak 6. Aydan sonra yetersiz kalmaktadır. Bebeğin anne sütü ile diğer yiyecek ve içecekleri birlikte tükettiği sürece tamamlayıcı beslenme adı verilir. Bu süreç aslında yetişkin beslenmesine geçiş dönemidir.

Tamamlayıcı beslenme zamanında, yeterli, güvenilir ve uygun olmalıdır.
Tamamlayıcı beslenme, bebeğin değişik tat ve kıvamda besinlerle alışmasını sağlarken, geçiş besinleri yeme işleviyle ilgili sinirlerin gelişimine yardımcı olur.

Tamamlayıcı beslenmede çeşitli yöntemler mevcuttur. Otoriteler, ülkeler, uzmanlar konu hakkında birbirinden farklı görüşlere sahiptir. Örneğin, bazı ülkeler tamamlayıcı beslenmeye meyve suyuyla, bazıları tahıllarla, bazıları ise yoğurtla başlamaktadır.

Son yıllarda yapılan bazı bilimsel çalışmalar bebeğin 6. Aydan itibaren alerjen özelliği yüksek besinler hariç her besini yiyebileceğini savunmaktadır. Alerjen özelliği yüksek besinler inek sütü, bal ve diğer arı ürünleri, yer fıstığı ve diğer yağlı yemişler, soya, yumurta, balık ve deniz ürünleri, çilek gibi bazı meyveler, domates gibi bazı sebzeler şeklinde sıralanabilir.

6. aydan itibaren yüksek alerjen hariç her besin verilebilir düşüncesini savunan çalışmalar ve uzmanlar (ben de bu gruba dahilim) tamamlayıcı beslenmede izlemenin önemini vurgulamaktadır. Yani asıl önemli olan besinlerin hangi sırayla verildiği değil tek tek verilmesidir. Bir besin birkaç gün denendikten sonra bebekte olumsuz bir etki yoksa, diğer besin bebeğin beslenmesine eklenir. Aslında bu kural bebek beslenmesinde tüm uzmanların görüş birliği yaptığı bir kuraldır.

Ülkemizde sağlık bakanlığı kontrolünde pek çok hastanede tamamlayıcı beslenme şu şekilde önerilmektedir.

6. Ay
Anne sütü, yoğurt, meyve suyu, sebze suyu ve püreleri, sebze çorbaları, pekmez, yumurta sarısı (1/8-1/4 ile başlanır, yavaş yavaş artırılır)

7. Ay
Anne sütü, yoğurt, meyve ve sebze suları ile püreleri, sebze çorbaları, pekmez, et, balık, tavuk, zeytin yağ

8. Ay
Anne sütü, yoğurt, meyve ve sebze suları ile püreleri, sebze çorbaları, pekmez, et, balık, tavuk, zeytin yağ, iyice ezilmiş kıymalı sebzeli ev yemekleri, yumurta beyazı (bazı görüşlere göre 1 yaşından sonra başlanmalıdır) pastörize tuzsuz peynir (günlük süt çöktürülerek evde yapılabilir), tahıllar, baklagiller (mercimek, fasulye, nohut ezmeleri)

12. Ay
Bebek aile sofrasına oturup ailenin yediği besinlerden yiyebilir.

ÖNEMLİ NOKTALAR:

• Tamamlayıcı beslenmeye bebek 6. Ayını doldurunca başlanmalı ve besin miktarı çok azdan başlanarak bebeğin büyümesiyle dereceli olarak artırılmalıdır. (gereksinimine ve motor gelişimine uygun olarak)
• Tamamlayıcı beslenmeye başlandığında bebeğe hijyenik içme suları da verilmelidir.
• Tamamlayıcı beslenmede temel unsur besinleri tek tek deneyerek birkaç gün bebeği izlemektir. Kabızlık, ishal, alerji gibi durumlar yoksa yeni bir besine geçilir varsa bu duruma sebep olan besine bir süre ara verilir daha sonra bu besin tekrar denenir.
• Bebek her besini sevmeyebilir. Tat duyusu anne karnında son 3 ayda var olmaya başlar. Bu nedenle genelde annelerin gebeliğin son 3 ayında ve emzirme döneminde yediği besinler bebeklerin de sevdiği besinler olur.
• Ancak aksi durumlarda söz konusu olabilmektedir. Bebek bir besinden hoşlanmıyorsa ısrarcı olunmaz ancak o besine birkaç gün ara verilerek tekrar bebeğe sunulması gerekir. Bebek reddetmeye devam etse de aileler pes etmemelidir. Çünkü 15. denemede bile bebeğin besini sevme ihtimali vardır.
• Temizlik bebek beslenmesinde altın kurallardandır. Hijyenik şartlarda hazırlanmış besinler bebeğe temiz bir ortamda sunulmalıdır.
• Bir yaşından önce inek sütü, bal ve tuz verilmemelidir. (Bazı aileler düşük ekonomik durum nedeniyle süt vermek zorunda kalabilir. Böyle bir durumda inek sütü mutlaka suyla karıştırılmalıdır.)
• Tamamlayıcı beslenmeye geçildiğinde anne sütü ihmal edilmemelidir. Bebek mutlaka anne sütü almaya devam etmelidir.
• Bebeğe şeker, rafine olmuş besinler, hamur işleri, kızartmalar, paketli besinler verilmemelidir. Bebeğin bu besinlerle tanışması mümkün olduğunca geciktirilmelidir.
• Alerji öyküsü olan aileler bebeklerine ek besinler başladığında daha dikkatli olmalı ve alerjen olabilecek besinleri (süt, yumurta, fıstık vb.) 1 yaşından önce vermemelidir.

Diyetisyen E.Kübra Zeydanlı

İnstagram: dyt.kubrazeydanli

www.marifetlikadinlar.net için Diyetisyen E.Kübra Zeydanlı tarafından hazırlanmıştır. marifetlikadinlar.net kaynak gösterilmeden kullanılamaz.